از اول هم معلوم بود که نمي توان برجام را به مثابه دستمالي کنار انداخت و با آن بازي کرد.اما يک چيز همه را به‌فکر برده بود و آن چيزي نبود جز غيرقابل پيش بيني بودن ترامپ. بويژه آنکه وي پيش از اعلام تصميمش به راحتي از يونسکو خارج شده بود و در مقابل فشار اروپا عهدنامه آب و هوايي پاريس را نيز به کناري گذاشت و وقعي به آن ننهاد.اين مسايل شايد اين گمان را شدت بخشيده بود که ترامپ براي جلب رضايت دول پادشاهي حاشيه خليج فارس و اسراييل هم که شده يکطرفه از برجام خارج شود.بايد از ياد نبريم که اوباما براي دوري از سرشاخ شدن با کنگره خودش با فرمان رياستي برجام را اجرايي کرد و همين باعث دلخوري در نمايندگان کنگره شد.پس ترامپ نيازي به اجازه کنگره نداشت و مي توانست با خروج يکجانبه و برداشتن دستور رياستي کار برجام را تمام کند اما ترجيح داد برخلاف سلف خود برجام را راهي کنگره کند.
حال کنگره در شرايط دشواري قرار دارد. يعني يا بايد مسئوليت اجراي برجام را بپذيرد (که در آنصورت بازهم ترامپ مي تواند يکجانبه آنرا کنار بگذارد) يا خودش آنرا لغو کند.اما حدس و گمان ها بر اين است که کنگره براي حفظ برجام احتمالا با اروپا وارد مذاکره خواهد شد تا برخي موارد را براي جلب رضايت رييس جمهور به آن بيفزايد.اين همان جايي است که اروپا مي داند خط قرمز ايران است و حتي اروپا و از همه مهمتر روسيه و چين با آن مخالفت خواهند کرد.بنابراين تنها گريز از اين چالش توجه به خبري است که چندي پيش درلابلاي اخبار گم شدو آن اين بود که ماکرون رييس جمهور فرانسه در حاشيه نشست سازمان ملل به روحاني رييس جمهور گفته بود درازاي ارايه بسته تشويقي جديد براي پس از سال 2025 درباره برجام مذاکره شود.در خبر خبرگزاري فارس هم آمده بود« يکي از مقامات ارشد فرانسه اعلام کرد که رئيس‌جمهور اين کشور در ديدار با رئيس‌جمهور ايران پيشنهاد مذاکرات هسته‌اي جديد با ايران بعد از سال 2025 را مطرح کرد.»
درواقع اين نشان دهنده آن است که اتحاديه اروپا نيز تا پايان مهلت برجام يعني سال 2025 معتقد به حفظ آن است و درتلاش است تا براي پس از آن به‌فکر مذاکره باشد. در اينجا انتخاب با ايران است که در ازاي گرفتن چه امتيازاتي و از چه زماني خود را براي گفتگوهاي اينچنيني آماده کند و از تهديدات ترامپ براي خود فرصت بسازد.چنانکه در مذاکرات اخير ترامپ عليرغم ميلش و با آن که مي دانست اگر يکطرفه برجام را کنار بگذارد به محبوبيتش در پيش برخي از متحدان عربي و لابي اسراييلي در آمريکا مي افزايد و به يکي از شعارهاي انتخاباتي‌اش نيز عملکرده اما عملا نتوانست آنرا کنار بگذارد.پس ايران در شرايطي است که دست برتر دارد.بويژه آنکه هشدارها به ترامپ آنچنان جدي بود که وي حتي نتوانست سپاه پاسداران را در درون فهرست نيروهاي تروريستي قرار دهد.اگرچه تحريم هاي سپاه در همان حدو اندازه خواهد بود اما به لحاظ حقوق بين المللي بين قرار دادن در فهرست گروه هاي تروريستي يا اعلام کامل تحريم ها فاصله زيادي وجود دارد. به ياد داشته باشيم که نبايد درباد عدم موفقيت ترامپ در لغو برجام بخوابيم. سرمايه ترسو است و سرمايه گذار ترسوتر؛ همين خط و نشان ها کار جذب سرمايه را که تازه راهش به ايران باز شده است را سد مي کند.دستگاه ديپلماسي کشور بايد در مقابل استراتژي جديد ترامپ برنامه داشته باشد که حتما هم چنين است.
لينک اين خبر در:
پنجشنبه 27 مهر 1396